Số phận những thông dịch viên người Việt bên cạnh quân viễn chinh Mỹ

Lê
Thành Giai nguyên là thông dịch viên của Lữ đoàn
11, Sư đoàn Americal bộ binh Mỹ từng có mặt tại Đức Phổ, Quảng Ngãi từ
1967-1969; đơn vị này đã từng nhiều lần tập kích vào trạm xá của bác sĩ Đặng
Thuỳ Trâm. Năm 2000 Lê Thành Giai định cư và có học bổng tại một đại học tại California, Mỹ… Tôi để ý đến Lê Thành Giai sau loạt bài của anh viết cho báo Thanh Niên về những
cuộc hành quân của quân viễn chinh Mỹ mà anh từng tham gia. Những dòng Lê Thành
Giai viết cho thấy những ký ức đau buồn của cuộc chiến vừa qua, sau 30 năm hình
như đang còn đeo đẳng, đè nặng trong tim, óc của anh, hễ có dịp hay có ai động
khẽ vào là nó sẽ vỡ oà ra từng mảng lớn. Đây không chỉ là cõi lòng của riêng Lê Thành Giai mà còn là của gần một nửa dân
tộc ở phía bên kia từng cùng chung chịu gánh nặng của cuộc chiến mà bấy lâu nay
bị quên, lấp. Tôi động viên Lê Thành Giai hãy viết về những năm tháng đau buồn
đó của đời mình. Hãy cố làm một mố cầu nhỏ nhoi, gánh chịu những áp lực từ hai
phía để cho những nhịp “cầu tre” lắt lẻo bắc qua được những kinh rạch,
những đầm ao thù hận, định kiến vẫn con ngưng đọng đâu đó do cuộc chiến gây ra
được khoả lấp, bước qua. Trước khi có chiến tranh chúng ta là người Việt – đó là câu nhiều lần Giai tâm
sự với tôi! Tôi bổ sung: Sau chiến tranh, loạn lạc chúng ta vẫn là người Việt! Lê Thành Giai đã mail cho tôi, tâm sự nhiều điều về những năm tháng mà anh từng
tham gia với tư cách là một thông dịch viên. Chúng tôi xin trích một phần trong
những ký ức không dễ quên đó của anh với Văn Nghệ TrẻPhạm Viết Đào