Dựa Lưng Nỗi Chết

huấn lái xe dọc theo
con phố. Chiều thứ Bảy, người đông kín. Chiều thứ Bảy, thật lâu Thuấn không biết
đến loại thời gian này. Thứ Bảy, Chủ nhật, thứ Hai, những ngày tháng phân biệt
đó trôi đi không gợi lên sự chú ý. Sự nghỉ ngơi chỉ có được lúc đêm khuya, khi
đại đội đã trả súng vào kho, lính đi ra cổng doanh trại để nghỉ phép sau cuộc
hành quân… Nghỉ ngơi – Thuấn thật sự không có. Chỉ có những giờ ngồi trước ly
rượu bên con sông, nhìn xuống khoảng sông đào chen chúc thuyền đậu. Những con
đò xứ Huế, nặng nề, bề thế, chắc chắn cùng thú vui đẫm ướt dục tình được mở ra
thoả thuê trong đêm. Thuấn, người lạ ở xa đến, người Bắc, quê hương xa khuất ở
cuối trí nhớ, quê hương trên bát bún thang, chiếc ảnh hồ Hoàn Kiếm, cây cầu gỗ
chênh vênh trên mặt nước lung linh vòng cây phượng. Quê hương được nhớ lại ở
trang sách bất chợt trong đó nhắc đến dáng dấp của lão Tàu bán lạc rang, mụ Béo
bán bánh tôm ở bờ hồ… Những hình ảnh thoáng qua như ngọn lửa đầu que diêm yếu ớt.
Thuấn không nhớ nổi. Quê hương, một chốn không còn. Thuấn từ Sài Gòn đến đây
theo chiến dịch, nửa đất nước đi qua, đi và đến từ hai tỉnh đối đầu của quê
hương bị cắt. Thuấn đã khởi hành và đến hai cực điểm của một đau đớn vô hình.

Huế, thành phố không
giống một nơi nào đã đi qua. Pha trộn giữa e thẹn câm nín và xôn xao đột khởi
cơn lặng lẽ, bỗng chốc thành giông bão, thành phố của dịu dàng như cảnh giấc mơ
và tồi tàn luộm thuộm của đời ẩn ức. Thành phố của lãng mạn và bi phẫn. Thuấn ở
Huế được ba tháng, thời gian của những cuộc hành quân ngắn hạn. Từ Huế đi về hướng
Bắc, qua chiếc phà, con nước xanh rêu không sông, bên kia bờ sông luỹ tre mờ mịt
sương giăng, sáng mùa đông im lìm không mặt trời, con gà nhỏ lông sũng nước cố
rít lên tiếng gáy, tiếng gáy của loài gà tre nghe the thé phiền muộn. Quân qua
sông, đổ bộ lên bến, cợn đất sét màu vàng ứa ra từ phiến đá khi chân người lính
giẫmlên tản theo dòng nước. Lính đi băng qua những khu rừng trống ẩm ướt, chuối,
thanh trà, ổi chen chúc đứng khép vào nhau trong im lặng nặng trĩu. Một trái
bom vừa nổ, mảnh gang trắng ghim vào thân cây chuối ứa mủ, đống bẹ chuối tươi
non nằm hỗn độn trên lớp đất bu nhiều tung tóe, đất dính từng tảng nhỏ trên phiến
đá bầm dập như những hạt máu khô đọng trên cánh tay gãy. Mảnh gang của quả bom
theo đà bay phá vỡ khoảng tường vôi để lộ phiến gạch tươi, màu đỏ thớ thịt sau
nhát dao chưa kịp ứa máu. Ba tháng hay chính xác hơn bảy mươi ngày, Thuấn đi
qua những căn nhà kỳ quái, nhà không vách, không cột, không nền. Nhà là căn hầm
sát xuống đất, sâu hun hút lạnh lùng, tối thăm thẳm. Nắp hầm được đắp cao bằng
đất cứng, chắc chắn như nấm mồ, trên mặt mồ vĩ đại đó người dân úp cái mái bằng
lá gồi hay tranh và người ta chui từ hầm lên nhà, bò từ nhà xuống hầm, không ai
có thể ngồi thẳng lưng trong loại nhà hoang tàn kỳ lạ này. Người dân ngồi cong
lưng đầu kẹp giữa hai gối, người dân ngồi im lìm, trẻ con cũng không khóc, đứa
trẻ đã mất thói quen được khóc, khóc vì đói, vì lạnh hay ẩm ướt nước tiểu. Đứa
trẻ đã quen với bóng tối, quen im lìm nặng trĩu. Tiếng động chỉ có ở những cánh
quạt trực thăng chém gió lượn vòng trên cây cau, hay tiếng nổ của quả đạn súng
trọng pháo. Tiếng nổ và sự im lặng trì trợm đã làm tê giác quan đứa trẻ. Không
còn tiếng khóc trẻ thơ trong xóm làng Thuấn đi qua.