Công Tử Bạc Liêu

Mấy ngày nay, Nhà Lớn thật là rộn rịp. Nhà Lớn là tên thiện hạ đặt cho
toà nhà nguy nga nằm dọc bờ sông Bạc Liêu, cách cầu Quay vài trăm thước. Đây là
biệt thự lầu, kiến trúc tối tân, cất theo kiểu nhà Tây trên Sài Gòn. Ai đi
ngang qua cũng phải ngắm nhìn và trầm trồ khen đẹp. Tòa nhà này làm cho các
tham biện chủ tỉnh Tây cũng phải ganh tỵ so với dinh chủ tỉnh, nó chỉ thua về
diện tích, nhưng ăn đứt hình dáng bên ngoài và trang trí nội thất bên trong.
Đây là nhà của ông Hội đồng Trạch, đại điền chủ số một trong tỉnh Bạc Liêu. Mấy
tiếng “đại điền chủ số một trong tỉnh Bạc Liêu” chưa giúp các bạn
hình dung được cơ nghiệp của ông Hội đồng, cần giở sổ bộ điền đất để có vài con
số cụ thể.

Mười lăm đại điền chủ đứng đầu
trong tỉnh Bạc Liêu là vài người Việt Nam bên cạnh đa số là người Tàu và tám
người Pháp. Hội đồng Trạch – Trần Trinh Trạch – chiếm số một với 110000 mẫu ruộng
và nhiều sở ruộng muối nữa. Đứng số 2 là Vưu Tung với 75000 mẫu ruộng, Châu Oai
đứng hạng ba với 40000 mẫu, Cao Triều Phát, lãnh tụ Cao Đài đứng hạng tư trước
Hùynh Hữu Phước, kế tới Quách Ngọc Đống. Tám chủ điền Tây xếp hành ở sau với những
tên Humelin, Grégoira, Gressier, Éméry…

Nhà Lớn rộn rịp về bức điện Cậu
Ba từ Paris đánh về. Cậu Ba cho biết cậu đã “thành tài” và đang đáp
tàu về nước. Chiếc Aramis sẽ cập bến Nhà Rồng vào tuần tới đây. Ông Hội đồng giở
lịch xem ngày: còn đúng một tuần nữa thằng con cưng của ông sẽ về. Phải sửa soạn
lên Sài Gòn rước nó. Rồi phải làm tiệc tùng trước cúng kiếng ông bà đã phù hộ
nó đi tới nơi về tới chốn, học hành đỗ đạt làm rạng rỡ ông bà cha mẹ, sau đãi đằng
bà con và các vị tai mắt trong tỉnh để họ biết dòng họ Trần Trinh Trạch xứng
đáng là danh gia vọng tộc.