Khối Mây Hình Lưỡi Búa

G iữa mùa thu năm 1964,
Hà Nội trải qua mười ngày liền không có mưa, trời nóng hừng hực không khí ngột
ngạt, con đường nối ngã tư Vọng với ngã tư Sở ở phía trước cơ quan Bộ Tư lệnh
Không quân lúc nào cũng đầy bụi, những dãy nhà và những bụi cây nhỏ ở ven đường
lá không còn màu xanh. Mỗi khi có ô tô chạy qua, bụi cuộn mịt mù, che cả lối
đi, biến những gì nó táp vào thành màu vàng sẫm từ lâu lắm rồi. Cơ quan Bộ Tư lệnh
Không quân ở phía trong hàng rào, là những dãy “nhà binh” của Pháp xây dựng tường
dày, lợp ngói xếp thành hàng dọc, hàng ngang. Phía sau cơ quan là ruộng rau muống,
những ngọn rau xanh mướt vươn lên. Đôi khi, có tiếng con nhái và cả con chão
chuộc kêu ì ọp trong đêm. Giữa các dãy nhà, những cây xà cừ, có lẽ đã hơn nửa
thế kỷ, thân cây hai người ôm không hết, tán cây giao nhau, những chiếc lá rụng
như những cánh bướm vàng lao xao xuống con đường lát đá sơ sài. Phía sau nữa là
sân bay Bạch Mai, một sân bay tầm cỡ thời Pháp… Ở đó, nằm bên ngoài đường hạ,
cất cánh, có một trạm radar mới xây dựng, loại máy 402 do Trung Quốc chế tạo,
cùng với chiếc radar 843 đo độ cao, chúng nằm trên hai ụ mới đắp khá cao… Tiếng
máy nổ giòn, chiếc ăng-ten hình cánh buồm nho nhỏ cong cong nằm ngang của chiếc
radar 402 xoay tròn, và chiếc buồm lớn hơn của chiếc 843 gật gù lên xuống.

***

Phía bên trong những dãy “nhà binh” của Pháp có một
ngôi nhà lớn, ngói đỏ, sơn màu đỏ bầm. Thời đó, những người có mặt tại cơ quan
Bộ Tư lệnh Phòng không –Không quân gọi là ngôi nhà đỏ. Nó rất lớn và rộng, người
Pháp xây để làm đại bản doanh chỉ huy không quân ở Bắc Việt. Nó bị không quân Mỹ
đánh sập và phá hủy hoàn toàn cùng với chiếc hầm ngầm có mật danh K-18. Dùng
làm sở chỉ huy quân chủng do kỹ sư Đặng Công Dân thiết kế và chỉ huy thi công,
khi đó công năng của nó theo thiết kế có thể chịu đựng được bom tấn và nghe đâu
có thể chịu đựng cả bom hạt nhân. Ngôi nhà đỏ nằm trên mặt đất được bố trí ba
góc làm sở chỉ huy của ba binh chủng không quân, phòng không và tổng trạm
radar.

***