Lịch sử Campuchia-Từ Các Vương Quốc Đầu Tiên Đến Cuối Giai Đoạn Tthuộc Pháp

Người Khmer, một
trong những dân cư đầu tiên ở Đông Nam Á, và cũng là một trong những dân tộc đầu
tiên ở Đông Nam Á chấp nhận những tư tưởng tôn giáo và các thể chế chính trị từ
Ấn Độ và lập lên những vương quốc tập trung bao gồm những vùng lãnh thổ lớn.
Vương quốc sớm nhất ở thời kỳ này được biết đến hiện nay là Phù Nam, lớn mạnh từ
khoảng đầu thế kỷ thứ 6. Tiếp sau là vương quốc Chân Lạp, kiểm soát những vùng
rộng lớn của Campuchia, Việt Nam, Lào và Thái Lan ngày nay. Tuy nhiên, Đế quốc
Khmer – thời đại hoàng kim của nền văn minh Khmer – là giai đoạn từ thế kỷ thứ
9 đến thế kỷ 13, khi vương quốc Kambuja, khởi nguồn cho cái tên Kampuchea, hay
Campuchia hiện nay, cai quản những vùng đất đai rộng lớn từ thủ đô của nó tại
vùng Angkor phía tây Campuchia.

Ở thời Jayavarman
VII (1181- khoảng 1218), Kambuja đạt đến tột đỉnh quyền lực chính trị và sáng tạo
văn hoá. Jayavarman VII có được quyền lực và đất đai sau nhiều trận chiến thắng
lợi trước những kẻ thù ở xung quanh: Champa và Việt Nam. Sau khi Jayavarman VII
chết, Kambuja dần suy sụp. Các nhân tố quan trọng góp phần vào đó là sự hiếu
chiến của các dân tộc lân bang (đặc biệt là Xiêm, hay Thái Lan ngày nay), các
xung đột thường xuyên trong triều, và sự hư hỏng của hệ thống tưới tiêu phức tạp
đảm bảo mùa màng. Triều đình Angkor tồn tại tới năm 1431, khi người Thái chiếm
Angkor Thom và nhà vua Campuchia phải chạy trốn tới miền nam đất nước.

…