108 Điệp Viên Và Điệp Vụ Thế Giới

1. Piot’r Andreevitr
Tolstoi được coi là người khởi thủy cho ngành tình báo Nga, dòng dõi quý tộc,
bá tước, con trai quan Nhị phẩm Vaxilievitr Tolstoi, cuộc đời trải bao thăng trầm,
lên cung xuống bậc, cũng là cái gương để người đời sau biết.

Dường như ở cái tuổi
năm mươi hai, người ta khó có thể bắt đầu cuộc sống mới và lập nghiệp. Thế
nhưng chính điều đó lại xảy ra với Piot’r Andreevitr Tolstoi. Từ năm 1682 ông
đã giữ chức quan thuộc hàng ngũ phẩm trong triều. Là hậu duệ của một dòng họ
quý tộc lâu đời, gần gũi với gia đình Miloslavski, một thế lực chính trị lúc bấy
giờ chống đối lại Nga hoàng Piot’r, trong thời gian xảy ra vụ bạo loạn của các
xạ thủ ông đã đề nghị trừng trị thẳng tay đám nhà Nariskin là những họ hàng bên
mẹ của Nga hoàng Piot’r. Do vậy Tolstoi bị đuổi đến Đại Ustiuk, nơi ông đã phục
vụ trong thủy quân mười hai năm. Nhưng về sau Tolstoi lại vớ được một dịp may
hiếm có vì đột nhiên chính Nga hoàng lại thân chinh đến cái thành phố khỉ ho cò
gáy đó. Tolstoi bắn pháo hoa chào mừng, mở tiệc thịnh soạn tiếp đãi và chuyện
trò thật thông minh làm đẹp lòng Nga hoàng. “Hãy nói ta nghe ông muốn điều
gì!” – Nga hoàng Piot’r hiền từ nói. Tolstoi không cầu xin điều gì nhiều
nhặn, mà chỉ mong Nga hoàng cho phép ông tuy tuổi già vẫn được đi học khoa học
hải quân. Vậy là ở tuổi năm mươi hai ông trở thành sinh viên ở Italia, miệt mài
học tập và tốt nghiệp loại khá.

Nhưng ông không trở
thành thủy thủ. Nga hoàng Piot’r quyết định dùng Tolstoi thông minh sắc sảo và
có học thức, ăn mặc bảnh bao cho hoạt động ngoại giao và cử sang đế quốc
Ottoman, Thổ Nhĩ Kì làm sứ thần. Ông đã sống ở đó mười bốn năm. Thời đó chức vụ
sứ thần và đại diện của cơ quan tình báo thực ra chẳng có mấy phân biệt.

Đó là thời kì hết sức
khó khăn của nước Nga: chiến tranh với Thụy Điển chưa kết thúc thì Thổ Nhĩ Kì
đã lăm le dọa tấn công từ miền Nam. Cần phải làm tất cả để ngăn chặn điều này.

…