Chiến Tranh Đông Dương 3

Tôi không biết phải gọi Hoàng Dung, tác giả
cuốn sách này bằng danh hiệu gì. Về nghề nghiệp ông là bác sĩ, nhưng chức vị
bác sĩ sẽ không làm cho giá trị cuốn sách này tăng lên một chút nào. Ông không
phải là nhà văn, mặc dù thỉnh thoảng có viết đôi bài đăng báo. Ngay cả ông là
tác giả thiên khảo cứu này, ông cũng không nhận là nhà biên khảo Có một điều chắc
chắn: ông là một người ưa đọc sách, có thói quen ghi lại những gì ông rút tỉa
được nơi những trang sách ông đã đọc.

Tôi biết Hoàng Dung từ
khi chúng tôi còn thơ ấu. Trong sân trường trung học Nguyễn Trãi, lúc trường
này chưa có trụ sở riêng, còn học nhờ tại trường Tiểu học Lê Văn Duyệt. Năm đó
là năm 1957, tôi học Đệ Ngũ, Hoàng Dung dưới tôi một lớp. Chúng tôi là bạn chơi
banh trong trường. Hai năm sau tôi rời Nguyễn Trãi lên Chu Văn An, một năm sau
chúng tôi gặp lại nơi trường Chu Văn An cũ, sau lưng trường Petrus Ký.

Khi lên Chu Văn An, là học
sinh Trung học đệ nhị cấp, chúng tôi ít giao thiệp vì không còn đá banh, đá cầu
trong sân trường nữa.

Hơn mười năm sau gặp lại
Hoàng Dung tại Pleiku. Ông đã là một bác sĩ quân y. Tuy là bạn thiếu thời,
nhưng không phải đồng nghiệp nên thỉnh thoảng chúng tôi mới gặp nhau trong Câu
lạc bộ sĩ quan quân đoàn, và đôi khi tệ hơn nữa là gặp nhau nơi bàn mạt chược.
Dù gặp nhau ở nơi nào, ông cũng cho người khác thấy ông là người ít nói, lặng lẽ.
Nhưng không một ai chối cãi được ông là một người tử tế. Ông tử tế với bạn là
chuyện đương nhiên, ông tử tế với binh sĩ dưới quyền. Ông là một y sĩ tận tình
săn sóc thương binh của ta và của dịch.

Thế rồi chúng tôi tan
tác trong cuối mùa trận chiến. Đầu thập niên 80, gặp lại nhau trên xứ người.
Hoàng Dung đang đi học lại. Ông mới tới Mỹ một thời gian ngắn, lại lao vào việc
sách đèn để có thể đì hết con đường ông đã chọn, để tiếp tục tuân thủ lời thề
Hyppocrate. Nơi xứ người thỉnh thoảng chúng tôi mới có cơ hội gặp nhau, khi thì
tôi sang miền Đông, khi thì Hoàng Dung sang Cai cho đỡ nhớ không khí nước Việt.

…