Hoàng Thành Thăng Long

Phát lộ di tích
Hoàng Thành năm 2003 đã gây nên một chấn động lớn trong dư luận xã hội và nhận
được sự quan tâm sâu sắc của nhân dân trong nước và cộng đồng người Việt Nam ở
nước ngoài. Nhiều báo chí coi phát hiện khảo cổ này là một trong những sự kiện
văn hóa trọng đại năm 2003. Một số di vật được trưng bày tại Văn Miếu Quốc
Tử Giám ở Hà Nội và sau đó chuyển vào trưng bày tại Bảo tàng lịch sử thành phố
Hồ Chí Minh được khách tham quan trong và ngoài nước đánh giá rất cao. Trong
Thư chúc Tết năm Giáp Thân năm 2004, chủ tịch nước Trần Đức Lương có đoạn
viết: “… tiến hành khảo cổ ở khu vực Ba Đình Hà Nội làm xuất lộ nhiều di tích
lịch sử – văn hóa vô giá về kinh thành Thăng Long cổ xưa. Những thành tựu đó
đang tiếp tục khích lệ, cổ vũ lòng tự hào dân tộc và ý chí vươn lên của nhân
dân ta…”

Trên cơ sở nhận thức
giá trị của khu di tích lịch sử văn hoá do khảo cổ học phát hiện, ngày
24/9/2003 Hội Khoa học lịch sử Việt Nam đã trân trọng đề nghị các đồng chí lãnh
đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ cho phép giới khảo cổ học tiếp tục mở rộng
diện khai quật để có cơ sở khoa học đầy đủ hơn trong đánh giá cũng như trong
các giải pháp bảo tồn. Hai cuộc hội thảo khoa học do Trung tâm Khoa học xã hội
và nhân văn quốc gia và do Bộ Văn hoá thông tin tổ chức, tuy có một số ý kiến
khác nhau trong thảo luận những vấn đề cụ thể, nhưng không ai có thể phủ nhận
được giá trị lớn lao của di sản văn hoá này và nguyện vọng của hầu hết các nhà
khoa học là mong muốn được bảo tồn lâu dài.

Bộ Chính trị đã có
một phiên họp sáng ngày 1/11/2003 để bàn về sự phát hiện di sản văn hoá được giới
khoa học và cả xã hội đặc biệt quan tâm này. Theo thông báo số 126-TB/TW ngày
5/11/2003, Bộ Chính trị đã quyết định cho phép tiếp tục khai quật khảo cổ học
trên diện tích được Chính phủ phê duyệt để có cơ sở khoa học định giá và kết luận
đầy đủ hơn về quần thể di tích này, trên cơ sở đó xây dựng phương án bảo tồn và
phát huy ý nghĩa lịch sử của di tích. Thông báo cũng cho biết Hội trường Ba
Đình mới sẽ chuyển đến một địa điểm khác với tên mới là Trung tâm Hội nghị quốc
gia. Còn Hội trường Ba Đình hiện nay sẽ được lưu giữ như một di tích lịch sử và
Nhà quốc hội sẽ được xem xét, quyết định sau khi có báo cáo kết quả khai quật
khảo cổ học.

Hiện nay Viện Khảo
cổ học đang tiếp tục công việc khai quật khảo cổ học và với diện tích khai quật
được mở rộng, chắc chắn nhiều di tích và di vật mới sẽ được phát lộ và nhận thức
về giá trị khu di tích sẽ được nâng cao hơn. Tuy nhiên công việc khai quật cũng
như bảo quản trước mắt và bảo tồn lâu dài đang đặt ra không ít nhiệm vụ nặng nề
mà dư luận hết sức quan tâm. Công việc bảo quản những di vật thu thập cần được
thực hiện với những kho hiện vật có đủ tiện nghi bảo vệ theo từng loại chất liệu
và sắp xếp khoa học. UBND Hà Nội đã chọn địa điểm để xây dựng một kho bảo quản
hiện vật như vậy. Đặc biệt khó khăn là công việc bảo tồn tạm thời những di tích
ngoài trời trong điều kiện đất đai, khí hậu vùng này, nhất là khi mùa mưa đến,
để tiến tới một kế hoạch bảo tồn lâu dài toàn bộ khu di tích. Chính phủ
đã giao cho các cơ quan chức năng và chuyên môn tập hợp lực lượng chuyên
gia trong nước và tranh thủ sự hợp tác quốc tế để nghiên cứu và đề xuất những
giải pháp khoa học và công nghệ phù hợp, hữu hiệu nhằm bảo tồn di sản văn hoá
này.

Một di sản văn hoá vô giá mà bao nhiêu thế hệ tổ tiên
đã sáng tạo nên và lòng đất này đã gìn giữ chúng được cho đến hôm nay, vì thế
chúng ta phải gánh vác trách nhiệm này tiếp tục bảo tồn, phát huy rồi chuyển
giao lại cho các thế hệ mai sau với nhiệm vụ cao cả là GÌN GIỮ BẢO
TỒN MỘT DI SẢN VĂN HOÁ VÔ GIÁ CỦA DÂN TỘC VIỆT NAM.