Kể Chuyện Đất Nước

Chúng ta bắt đầu với Hà Nội. Nơi đây năm 1010, vua
Lý Thái Tổ chọn làm kinh đô để “mưu toan việc lớn, tính kế lâu dài cho con
cháu về sau vì ở trung tâm đất nước được cái thế rồng cuộn hổ ngồi; vị trí ở giữa
bốn phương đông, tây, nam, bắc; tiện hình thế núi sông sau trước. Ở đó địa thế
rộng mà bằng phẳng (…), thật là chỗ hội họp của bốn phương, là nơi đô thành bậc
nhất của đế vương muôn đời” (chiếu dời đô).

Nơi đây sông Hồng uốn khúc, trước đó tách ra con
sông Đáy rồi đến sông Đuống, sông Nhuệ, ngày xưa còn cả con sông Tô Lịch chảy
ngang qua phố phường. Gần một nghìn năm đã qua, cái tên Thăng Long gắn liền với
mọi biến cố của lịch sứ dân tộc, mỗi bước hưng vong của quốc gia. Người Việt
Nam trở về Hà Nội, đến với Hà Nội, trước hết là để đi vào chiều sâu của lịch sử
quốc gia dân tộc.

Thăng Long ba lần bị quân Nguyên đốt phá, rồi đến
quân Chiêm của Chế Bồng Nga, quân Minh của Trương Phụ; thế kỷ XVIII kiêu binh
tàn phá hoàng cung và phủ chúa, thế kỷ XIX Gia Long cho đốt phá nốt cung điện
nhà Lê dời đô vào Huế, rồi Pháp lại lấy hoàng thành xưa làm nơi đóng quân. Sau
khi kinh đô dời vào Huế, Bà Huyện Thanh Quan đã thốt lên:

Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo

Nền cũ lâu đài bóng tịch dương

…